Linux’ta Mevcut Giriş Adınızı Nasıl Gösterirsiniz

Bir çok kullanıcılı Linux ortamında çalışırken, genellikle hangi kullanıcı hesabıyla oturum açtığınızı bilmek önemlidir. Sunucuları yönetiyor, otomasyonu betikliyorsanız veya izinleri gideriyorsanız, Linux mevcut oturum açma adınızı görüntülemek için birden fazla komut sunar.

whoami Komutunu Kullanma

whoami komutu, mevcut etkin kullanıcı adınızı görüntülemenin en basit yoludur.

Nasıl Çalışır:

• Mevcut sürecin etkin kullanıcı kimliğini (EUID) okur.
• /etc/passwd dosyasında ilişkili kullanıcı adını arar.
• Her zaman o anki kimliğinizi gösterir.

En İyi Kullanım Durumu:

• sudo kullanırken veya kullanıcı değiştirdiğinizde, “whoami” aktif kullanıcıyı gösterir.

id Komutunu Kullanma

id komutu, sadece kullanıcı adınızı değil — kullanıcı kimliğini (UID), grup kimliğini (GID) ve grup üyeliklerini gösterir. Komut:

Alternatif olarak, bayraksız:

Nasıl Çalışır:

• Sistemin kullanıcı veritabanını kullanarak mevcut kimlik ve grup bilgilerini görüntüler.

• -u → UID’yi görüntüler.

• -n → Sayısal kimlikler yerine kullanıcı adını yazdırır.

logname Komutunu Kullanma

logname komutu, oturumu başlatmak için kullanılan orijinal kullanıcı adını görüntüler.

Komut:

Ana Fark:

• logname her zaman oturuma giriş yapmak için kullanılan kullanıcı adını döndürür.

• Eğer su veya sudo ile kullanıcı değiştirdiyseniz, yine de orijinal girişi gösterir.

who Komutunu Kullanma

who komutu, şu anda oturum açmış tüm kullanıcıları ve oturum detaylarını görüntüler.

Komut:

Örnek Çıktı:

Nasıl Çalışır:

• Oturum verilerini /var/run/utmp dosyasından okur.

• Orijinal giriş kullanıcı adını, terminali ve giriş zaman damgasını görüntüler.

🔹 En İyi Kullanım Durumu:

• Mevcut oturumları veya çok kullanıcılı ortamları denetlerken.

$USER Ortam Değişkenini Kullanma

Çoğu Linux dağıtımında, mevcut kullanıcı adınız $USER ortam değişkeninde saklanır.

Komut:

Örnek Çıktı:

Nasıl Çalışır:

• $USER değişkeninin oturum açma sırasında ayarlanan değerini alır.

• Hafif ve çok hızlıdır.

Gelişmiş Kullanım Durumları

a) Shell Betiklerinde

Otomasyon kaydı için kullanışlıdır.

b) Bir Sunucudaki Oturum Açmış Kullanıcıları Kontrol Etme

Çıktı Örneği:

Tüm aktif kullanıcıları görüntüler.

c) Süreç Sahipleri için ps ile Birleştirme

• Mevcut kullanıcıya ait tüm süreçleri gösterir.

Güvenlik Dikkatleri

• Çok kullanıcılı sunucular: Ayrıcalıklı komutlar çalıştırmadan önce etkin kullanıcı olduğunuzu her zaman doğrulayın.

• Sudo bağlamı: ortam değişkeni sahtekarlığını önlemek için $USER yerine “whoami” kullanın.

• Kayıt betikleri: doğru kullanıcı adı raporlaması için id -un kullanmayı tercih edin.

Sonuç

Linux, mevcut oturum açma adınızı görüntülemek için birden fazla komut sunar, ancak her biri biraz farklı bir amaca hizmet eder:

• Aktif kullanıcı kimliği için “whoami” kullanın.
• Grup bilgisine de ihtiyaç duyduğunuzda “id -un” kullanın.
• Orijinal giriş yapanı bulmak için “logname” kullanın.
• Hızlı sorgular ve shell betikleme için echo $USER kullanın.

Bu farklılıkları anlamak, sistem yönetimi, otomasyon betikleme ve güvenlik denetimi için kritik öneme sahiptir.